بدون اطلاعات تخصصي وارد اين كار نشويد
شما اول از همه بايد هزينهها را بر مبناي سطح زير كشت حساب كنيد كه چقدر از اين ميزان هزينه ثابت و چه مقدار متغير است. اگر مبتدي هستيد، در گام اول بايد اطلاعات تخصصي خود را بالا ببريد و اگر در اين زمينه اطلاعي نداريد به هيچ عنوان اين كار را شروع نكنيد. از هر كارگاه خانگي ميتوان براي پرورش قارچ استفاده كرد؛ اما اگر به آن به چشم يك شغل دائمي نگاه كنيد، يك سري نكات را بايد رعايت كنيد. يك سالن استاندارد بايد حتماً شش متر عرض و ۱۸ متر هم طول داشته باشد؛ اما اين ابعاد در كارگاههاي خانگي ميتواند كوچكتر باشد. ديوارها و درهاي سالن شما بايد حتماً عايق باشند و براي استفاده از حداكثر فضا هم ميتوان سالن را قفسهبندي و تا پنج طبقه از آن استفاده كرد. فاصله هركدام از طبقات با هم حداقل بايد ۶۰ سانتيمتر باشد كه قفسهها بايد فلزي با پروفيل آهني باشند و در استانداردهاي بينالمللي هم پروفيلهاي آلومينيومي و ضدزنگ است. تقريباً براي يك سالن ۱۰۰ متري هزينه اين قفسه ها حدوداً سه ميليون و نيم الي ۴ ميليون تومان آب ميخورد.
مواد اوليه براي اين كار كمپوست قارچ است كه البته كمپوست را خودتان هم در كارگاه ميتوانيد توليد كنيد، اما توليد آن در كارگاههاي كوچك بازدهي ندارد و بهصرفه است كه آن از كارخانههاي توليد كمپوست خريداري كنيد. قيمت هر كيلو كمپوست ۹۵۰ تومان است و با يك ضرب و تقسيم ساده ميتوان ميزان كمپوست مورد نظر را اندازهگيري كرد. بخش دوم مواد اوليه هم خاك پوششي است كه بر مبناي مترمكعب حساب ميشود كه هر مترمكعب از ۱۳۵ هزارتومان تا ۴۰۰ هزار تومان كه البته براي خاك پوششي بهتر است از خاك ايراني استفاده شود. براي يك سالن صد متري با پنج طبقه حدود ده تن كمپوست لازم است كه حدوداً ميشود ۱۰ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان. نزديك شش مترمكعب هم خاك پوششي مورد نياز است كه حدوداً اين هم ۹۰۰ هزار تومان خرج برميدارد. ۲۰۰ الي ۳۰۰ هزارتومان هم خرج كارگراني ميشود كه كار حمل كودها را انجام ميدهند. البته هزينه اجاره يا خريد سالن جداگانه بايد حساب شود.
در سال پنج بار ميتوانيد قارچ برداشت كنيد
قارچ بهصورت دورهاي برداشت ميشود و هر دورهاي هم حدود دو ماه است. اول بايد كمپوست قارچ را درون بلوكها بريزيد و تا حدود ۱۳ تا ۱۵ صبر كنيد. بعدازآن بايد خاككشي كنيد. خاكها بايد اشباع از آب و حتماً عاري از باكتري و پاستوريزه باشند. اين خاك را تا عمق پنج الي شش سانتيمتر بهطور كاملاً يكنواخت روي بستر كمپوستي كه قبلاً نرم شده قرار ميدهيم. دماي سالن بايد ۲۶ و رطوبت هم بين ۸۸ تا ۹۸ درصد متغير است. بعد از خاكدهي كه حدود چهار روز طول ميكشد، وارد مرحله راپلينگ ميشويم. راپلينگ يك عمليات شخم زدن است و بعد از يكي دو روز هم عمليات هوادهي شروع ميشود و حدود ۱۰ روز طول ميكشد كه قارچهاي كوچك كه به آنها ميگوييم «پين هد» ها شكل بگيرند. قارچها كه شكل گرفتند، ابتدا با مه پاشي و سپس بهصورت مستقيم آبرساني ميشوند و درشت ميشوند و كمكم به مرحله برداشت ميرسيد. در اينجا ميتوانيد اولين برداشت كه به آن ميگوييم فلش اول يا چين اول را كشت كنيد. سه چين اقتصادي از قارچ ميتوانيد داشته باشيد. البته تا پنج چين هم ميتوان برداشت كرد؛ اما دو چين آخر ديگر اقتصادي نيست. براي همين معمولاً بعد از دو سه چين سالن را تخليه ميكنيم و كمپوست جديد ميآوريم. چين اول را كه برداشت كرديد، در مدت كمتر از ده روز چين دوم رشد ميكند كه البته چين سوم حجم كمتري دارد. در سال ميتوانيد پنج دوره برداشت قارچ داشته باشيد البته شش دوره هم ميشود هم سخت است، هم در اولين تجربه تقريباً امكانپذير نيست. در هر دوره از هر سالن حدود دو تن و ۷۰۰ كيلوگرم ميتوانيد قارچ برداشت كنيد. اگر تمام شرايط مساعد باشد شما در هر دوره ميتوانيد از همين سالن ۱۰۰ متري حدود سه ميليون تومان سود داشته باشيد.
بازار فروش قارچ نوسان دارد
مديريت در زمينهٔ كشاورزي و عليالخصوص قارچ مشكل جدي دارد. در زمانهايي آنقدر قارچ در بازار زياد است و همه در زيرزمين خانهشان هم پرورش ميدهند كه ممكن است بار قارچ شما خراب شود و زمان هايي هم هست كه آن قدر مشتري براي آن زياد است كه آن ميزان در بازار موجود نيست. نوسانات بازار قارچ زياد است و همين ريسك كار شما را بالا ميبرد و ازآنجاييكه تاريخ انقضا و خرابي آن سريع است، خيلي هم نميتوان به صادرات فكر كرد. پرورش قارچ هم سرمايه بر است هم كاربر و براي اين سالن ۱۰۰ متري حداقل به يكي دو كارگر احتياج است كه مدام به قارچها رسيدگي كنند. در كار پرورش قارچ بايد مدام مواظب قارچها باشيد كه دچار بيماري نشوند. محيط پرورش قارچها بايد تاريك باشد و سرما و گرماي سالن مرتب چك شود.